Veiligheid bij lassen: De meest voorkomende fouten en hoe ze te vermijden

Read Time:5 Minute, 34 Second

Lassen is een essentiële techniek in de metaalbewerking, maar het brengt ook aanzienlijke risico’s met zich mee. Onvoldoende aandacht voor veiligheid kan leiden tot ernstige ongelukken, variërend van brandwonden en oogletsel tot levensbedreigende situaties zoals elektrische schokken en blootstelling aan giftige dampen. Om deze gevaren te minimaliseren, is het cruciaal om de meest voorkomende fouten te kennen en te weten hoe je ze kunt vermijden. In dit artikel bespreken we de belangrijkste veiligheidsrisico’s bij lassen en geven we praktische tips om veilig te werken.

De risico’s van lassen

Lassen houdt verschillende soorten risico’s in, waaronder:

Brandwonden: Door de hoge temperaturen die bij het lassen ontstaan, is het risico op brandwonden groot. Het smeltbad en de vonken kunnen temperaturen van duizenden graden Celsius bereiken.
Oogletsel: Het intense licht van de lasboog, inclusief UV- en infrarode straling, kan ernstige oogschade veroorzaken, zoals lasoog, een pijnlijke aandoening die vergelijkbaar is met een brandwond op het oogoppervlak.
Giftige dampen: Lassen kan giftige dampen en gassen vrijgeven, vooral bij het werken met bepaalde metalen of coatings. Inademing van deze dampen kan leiden tot acute en chronische gezondheidsproblemen.
Elektrische schokken: Het gebruik van hoge stroomsterkten tijdens het lassen brengt het risico op elektrische schokken en elektrocutie met zich mee.
Brand- en explosiegevaar: De vonken en hete metaaldruppels die tijdens het lassen ontstaan, kunnen brandbare materialen in de omgeving doen ontbranden, wat kan leiden tot branden of zelfs explosies.

Veelvoorkomende fouten en hoe ze te vermijden

Hieronder worden enkele van de meest voorkomende fouten bij lassen besproken, samen met praktische tips om deze te vermijden.

1. Onvoldoende bescherming dragen

Een van de meest voorkomende fouten bij lassen is het niet dragen van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). Dit kan leiden tot ernstige verwondingen zoals brandwonden, oogletsel, en inademing van schadelijke stoffen.

Hoe te vermijden:

Draag altijd een laskap: Een goede laskap beschermt je ogen en gezicht tegen de schadelijke straling van de lasboog. Kies een laskap met een automatisch verduisterend vizier om je ogen te beschermen tegen het felle licht.
Gebruik beschermende kleding: Draag altijd lasbestendige handschoenen, een lasjas, lange mouwen en stevige schoenen. Dit beschermt je huid tegen spatten van gesmolten metaal en vonken.
Ademhalingsbescherming: Afhankelijk van het type laswerk en de gebruikte materialen, kan het noodzakelijk zijn om een ademhalingsmasker te dragen om jezelf te beschermen tegen giftige dampen en stofdeeltjes.

2. Onvoldoende ventilatie

Een andere veelvoorkomende fout is het negeren van de noodzaak van goede ventilatie. Lassen in slecht geventileerde ruimtes kan leiden tot ophoping van schadelijke dampen en gassen, wat ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken.

Hoe te vermijden:

Zorg voor goede ventilatie: Werk bij voorkeur in een goed geventileerde ruimte of buiten. Gebruik indien nodig afzuigsystemen om schadelijke dampen direct af te voeren.
Gebruik lasrookafzuiging: In gesloten ruimtes moet je altijd een lasrookafzuiging gebruiken om dampen en gassen af te voeren en de luchtkwaliteit te verbeteren.
Ademhalingsbescherming: Als goede ventilatie niet mogelijk is, draag dan een ademhalingsmasker dat geschikt is voor het filteren van de dampen die bij het lassen vrijkomen.

3. Onjuiste instelling van de lasapparatuur

Een veelvoorkomende fout onder lassers is het niet correct instellen van de lasapparatuur. Verkeerde instellingen kunnen niet alleen leiden tot slechte lasnaden, maar ook tot gevaarlijke situaties zoals oververhitting van de apparatuur of onstabiele lasbogen.

Hoe te vermijden:

Lees de handleiding: Zorg ervoor dat je de handleiding van je lasapparaat leest en begrijpt. Hierin staan belangrijke richtlijnen voor het correct instellen van de stroomsterkte, spanning en gasstroom.
Test op schrootmateriaal: Voordat je aan een belangrijk project begint, is het verstandig om je instellingen te testen op een stuk schrootmetaal. Dit geeft je de mogelijkheid om de parameters aan te passen voor een optimale las.
Gebruik kalibratie-instrumenten: Als je regelmatig last, overweeg dan om kalibratie-instrumenten te gebruiken om de instellingen van je lasapparaat nauwkeurig te controleren.

4. Gebrekkige voorbereiding van de werkplek

Een rommelige en slecht voorbereide werkplek verhoogt het risico op ongevallen aanzienlijk. Denk hierbij aan brandbare materialen in de buurt van de lasplek, onvoldoende verlichting, en struikelgevaar door rondslingerende kabels en gereedschappen.

Hoe te vermijden:

Zorg voor een schone werkplek: Houd je werkplek georganiseerd en vrij van brandbare materialen zoals papier, karton en chemicaliën. Zorg dat alle gereedschappen en kabels netjes zijn opgeborgen om struikelgevaar te voorkomen.
Verlichting: Zorg ervoor dat je werkplek goed verlicht is. Goede verlichting is essentieel voor nauwkeurig lassen en om gevaarlijke situaties te vermijden.
Brandveiligheid: Houd altijd een brandblusser of een emmer zand binnen handbereik, vooral als je last in de buurt van brandbare materialen. Zorg ervoor dat je weet hoe je deze middelen moet gebruiken in geval van brand.

5. Het negeren van elektrische veiligheidsmaatregelen

Lassen brengt het risico op elektrische schokken met zich mee, vooral bij het werken in natte omgevingen of met beschadigde apparatuur. Onvoldoende aandacht voor elektrische veiligheid kan leiden tot ernstige letsels of zelfs de dood.

Hoe te vermijden:

Controleer de apparatuur regelmatig: Zorg ervoor dat je lasapparatuur in goede staat verkeert. Controleer regelmatig de kabels, de aansluitingen en de isolatie op slijtage of beschadigingen.
Vermijd vochtige omstandigheden: Probeer te vermijden om te lassen in natte of vochtige omgevingen. Als dit onvermijdelijk is, zorg dan voor extra isolatie en draag geschikte beschermende kleding.
Gebruik een aardlekschakelaar: Zorg ervoor dat je lasapparatuur is aangesloten op een aardlekschakelaar (RCD). Dit apparaat schakelt de stroom uit als er een lekstroom wordt gedetecteerd, waardoor het risico op elektrische schokken wordt verminderd.

6. Gebrek aan training en kennis

Een gebrek aan adequate training en kennis over lasprocessen en veiligheidsmaatregelen kan leiden tot ongevallen en slechte lasnaden. Zelfs ervaren lassers kunnen fouten maken als ze niet op de hoogte zijn van de nieuwste veiligheidsvoorschriften en technieken.

Hoe te vermijden:

Volg trainingen: Of je nu een beginner bent of een ervaren lasser, het is belangrijk om regelmatig trainingen te volgen en je kennis up-to-date te houden. Veel organisaties bieden cursussen aan waarin de nieuwste technieken en veiligheidsnormen worden behandeld.
Lees vakliteratuur: Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de lasindustrie door vakliteratuur te lezen en deel te nemen aan workshops en conferenties.
Vraag om hulp: Als je twijfelt over een bepaalde lasmethode of veiligheidsmaatregel, aarzel dan niet om advies te vragen aan een ervaren collega of een veiligheidsdeskundige.

Conclusie

Veiligheid bij lassen is van cruciaal belang om ongevallen en gezondheidsproblemen te voorkomen. Door de meest voorkomende fouten te kennen en te weten hoe je deze kunt vermijden, kun je zorgen voor een veilige werkomgeving. Investeer in de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen, zorg voor een goed georganiseerde en geventileerde werkplek, en zorg ervoor dat je lasapparatuur correct is ingesteld en onderhouden. Met de juiste voorzorgsmaatregelen en een zorgvuldige werkwijze kun je de risico’s van lassen aanzienlijk verminderen en veilig en effectief werken.