Hoe kies je de juiste lasmaterialen voor verschillende soorten staal?

Het lassen van staal is een fundamentele techniek in de metaalbewerking, gebruikt in tal van industrieën, van de bouw tot de productie van machines en voertuigen. Een cruciale stap in het lasproces is het kiezen van de juiste lasmaterialen, zoals lasdraad of elektroden, en beschermgassen, afgestemd op het type staal dat je gaat lassen. Verschillende soorten staal vereisen verschillende benaderingen om een sterke en duurzame las te garanderen. In dit artikel bespreken we hoe je de juiste lasmaterialen kunt kiezen voor verschillende soorten staal, en waar je rekening mee moet houden tijdens dit proces. 

De basisprincipes van staal 

Voordat we ingaan op de specifieke lasmaterialen, is het belangrijk om een basiskennis van staal te hebben. Staal is een legering van ijzer en koolstof, en de eigenschappen ervan kunnen aanzienlijk variëren afhankelijk van de hoeveelheid koolstof en de aanwezigheid van andere elementen zoals chroom, nikkel en mangaan. Er zijn verschillende soorten staal, waaronder: 

1. Koolstofstaal: Dit is de meest voorkomende vorm van staal, variërend van laag koolstofstaal (minder dan 0,3% koolstof) tot hoog koolstofstaal (tot 2% koolstof). Hoe hoger het koolstofgehalte, hoe harder en brosser het staal. 

2. Roestvrij staal: Deze staalsoort bevat minimaal 10,5% chroom, wat het bestand maakt tegen corrosie. Roestvrij staal kan verder worden onderverdeeld in austenitisch, ferritisch, martensitisch en duplex roestvrij staal, elk met zijn eigen eigenschappen en lasuitdagingen. 

3. Gehard staal: Dit is staal dat door middel van warmtebehandeling is gehard, wat het zeer sterk maar ook moeilijker lasbaar maakt. 

4. Gegalvaniseerd staal: Dit staal is bedekt met een laag zink om het tegen roest te beschermen. De zinklaag kan echter problemen veroorzaken tijdens het lassen, zoals porositeit en gasvorming. 

Het kiezen van de juiste lasdraad of elektrode 

De keuze van lasdraad of elektroden hangt af van het type staal dat je gaat lassen en het lasproces dat je gebruikt. Hier zijn enkele richtlijnen voor verschillende soorten staal: 

1. Koolstofstaal: 

• Lasdraad: Voor MIG/MAG-lassen van koolstofstaal wordt vaak een standaard lasdraad zoals ER70S-6 gebruikt. Deze draad is geschikt voor een breed scala aan toepassingen en biedt een goede balans tussen sterkte en flexibiliteit. 

• Elektrode: Voor booglassen (SMAW) is een E7018 elektrode een populaire keuze voor koolstofstaal vanwege de goede mechanische eigenschappen en de relatief eenvoudige lasbaarheid. 

2. Roestvrij staal: 

• Lasdraad: Bij het lassen van roestvrij staal wordt vaak gebruik gemaakt van een ER308L lasdraad voor austenitisch roestvrij staal, wat zorgt voor een sterke en corrosiebestendige las. 

• Elektrode: Voor SMAW-lassen wordt een E308L elektrode aanbevolen voor austenitisch roestvrij staal. Voor ferritisch roestvrij staal kan een E309L elektrode worden gebruikt, vooral als je verschillende soorten staal aan elkaar last. 

3. Gehard staal: 

• Lasdraad: Het lassen van gehard staal vereist vaak een speciale lasdraad zoals ER80S-B2, die ontworpen is voor hoogtemperatuur toepassingen en een verhoogde treksterkte biedt. 

• Elektrode: Een E8018-B2 elektrode is geschikt voor het lassen van gehard staal. Het is belangrijk om voor te verwarmen en langzaam af te laten koelen om barsten te voorkomen. 

4. Gegalvaniseerd staal: 

• Lasdraad: Voor gegalvaniseerd staal kan een ER70S-6 lasdraad worden gebruikt, maar het is belangrijk om de zinklaag in de buurt van de lasverbinding te verwijderen om problemen zoals porositeit te verminderen. 

• Elektrode: Een E6011 elektrode is geschikt voor gegalvaniseerd staal omdat deze goed werkt op materialen met verontreinigingen zoals de zinklaag. Zorg er echter voor dat je de juiste ventilatie hebt om de dampen af te voeren. 

Het kiezen van beschermgassen 

Naast lasdraad en elektroden speelt ook het beschermgas een cruciale rol bij het lassen van staal. Het beschermgas voorkomt oxidatie en verontreiniging van het lasbad. Hier zijn enkele richtlijnen voor het kiezen van het juiste beschermgas: 

1. Koolstofstaal: 

• MIG-lassen: Voor koolstofstaal wordt vaak een mengsel van argon en CO2 gebruikt. Een veelvoorkomende mix is 75% argon en 25% CO2, wat zorgt voor een goede penetratie en een stabiele boog. Voor dunner staal kan een 90% argon en 10% CO2 mix worden gebruikt om spatten te verminderen. 

2. Roestvrij staal: 

• MIG-lassen: Voor roestvrij staal wordt vaak een mengsel van argon en CO2 of argon en zuurstof gebruikt. Een veelgebruikte mix is 98% argon en 2% CO2, wat helpt om een schone las te produceren zonder de corrosiebestendige eigenschappen van het roestvrij staal aan te tasten. 

• TIG-lassen: Voor TIG-lassen van roestvrij staal wordt 100% argon gebruikt om een nauwkeurige en schone las te verkrijgen. 

3. Gehard staal: 

• MIG-lassen: Voor gehard staal is een mengsel van argon met een klein percentage CO2 of helium aan te bevelen om de lasbaarheid te verbeteren en om de warmte-inbreng te beheersen. 

4. Gegalvaniseerd staal: 

• MIG-lassen: Voor gegalvaniseerd staal wordt meestal een mengsel van 100% CO2 of een argon/CO2-mix gebruikt. Het hoge CO2-gehalte helpt om door de zinklaag heen te branden, maar het is nog steeds belangrijk om een goede ventilatie te hebben. 

Praktische tips voor het kiezen van lasmaterialen 

1. Ken het type staal: Voordat je begint met lassen, moet je precies weten welk type staal je gaat lassen. Dit bepaalt de keuze van zowel lasdraad/elektrode als beschermgas. 

2. Raadpleeg de fabrikant: De meeste fabrikanten van lasmaterialen bieden richtlijnen voor het gebruik van hun producten met verschillende soorten staal. Deze informatie kan zeer nuttig zijn om de juiste keuze te maken. 

3. Test en evalueer: Voordat je begint met het echte laswerk, is het verstandig om de gekozen lasmaterialen te testen op een proefstuk. Dit geeft je de mogelijkheid om de instellingen van je lasapparaat te optimaliseren en om te zien of de lasdraad of elektrode goed werkt met het specifieke staal. 

4. Let op de compatibiliteit: Zorg ervoor dat de gekozen lasdraad of elektrode compatibel is met zowel het basismateriaal als het beschermgas. Onjuiste combinaties kunnen leiden tot slechte lasresultaten of zelfs defecten in de las. 

5. Houd rekening met de omgevingsfactoren: Lasomstandigheden zoals de omgevingstemperatuur en de luchtvochtigheid kunnen ook invloed hebben op de keuze van lasmaterialen. In vochtige omstandigheden kan bijvoorbeeld het gebruik van een elektrode met een lage waterstofinhoud noodzakelijk zijn om waterstofbarsten te voorkomen. 

Conclusie 

Het kiezen van de juiste lasmaterialen voor verschillende soorten staal is een essentiële stap om een sterke, duurzame en veilige lasverbinding te bereiken. Door rekening te houden met het type staal, de lasmethode, en de keuze van lasdraad, elektroden en beschermgassen, kun je de kwaliteit van je laswerk aanzienlijk verbeteren. Hoewel het soms een uitdaging kan zijn om de juiste combinatie te vinden, kunnen zorgvuldig testen en advies van fabrikanten je helpen om de beste resultaten te behalen. Met de juiste kennis en voorbereiding kun je elke lasuitdaging met vertrouwen aangaan.